"Slechtziend, wat is dat eigenlijk?"

Mensen zijn vaak geneigd om te denken dat elke drager van een witte stok en/of donkere bril stekeblind is. Dit is niet het geval. Dat een blinde niets kan zien, of hooguit licht en donker kan waarnemen, is vrij duidelijk. Maar dat een slechtziende een goede bekende niet herkend, maar wel een stukje zilverpapier op straat ziet liggen……leg dat maar eens uit.

Zien is een samenspel van veel verschillende functies in onze ogen en ons lichaam. De gezichtsscherpte en het gezichtsveld zijn het meest bekend. Maar bijvoorbeeld ook contrast zien, kleuren zien, diepte zien, oogbewegingen en lichtgevoeligheid spelen een belangrijke rol bij het goed kunnen zien.

Er bestaan veel verschillende oogaandoeningen. Zij kunnen alle functies van het oog aantasten. Om erachter te komen wat een slechtziende precies ziet, is er dus meer nodig dan het meten van de brilsterkte. Het is meer afhankelijk van de oogaandoening en hoever deze is gevorderd.

Gezichtsscherpte en gezichtsveld

Er zijn veel verschillende soorten oogaandoeningen, die ieder een andere manier van slecht zien tot gevolg hebben. De meest voorkomende gevolgen zijn beperkingen in:

Gezichtsveld

Mensen met een gezichtsveldbeperking zien maar een klein stukje van wat een goedziende in één oogopslag kan zien. Dit kan een hoekje linksonder in beeld zijn, een speldenprikje in het midden of een beeld met “gaatjes”. De rest van het beeld is er niet. Daardoor mist de persoon het overzicht. Hij kan zich moeilijk of soms helemaal niet in de ruimte oriënteren.

Gezichtsscherpte

Het kan ook zijn dat iemand wel een breed gezichtsveld heeft, maar een verminderde gezichtsscherpte. Iemand herkennen, een straatnaambordje lezen of de ondertiteling op TV zijn dan een probleem. De beperking is vaak wel met een bril of lenzen te verbeteren, maar het zal hierdoor nog steeds veel minder zijn dan bij een goedziende.

Mijn situatie, hoe zit dat nou?

Ik zie slecht……
Hoezo, jij ziet slecht?
Dan neem je toch een andere bril?

Een stok? Dan ben je zeker blind. Ik zie slecht en gebruik soms een stok…

En soms zie je me op de fiets…
Ja hoor, leuk verhaal, maar nu snap ik er niets meer van!

Hoe zit dat nu? Het zit zo...

Ik heb een beperkt gezichtsveld. Als je voor je rechteroog een afgeknipt wc-rolletje houdt zie je ongeveer hoe groot mijn gezichtsveld is. Mijn linkeroog is blind.

Buiten deze “koker” zie ik niets. Door met mijn hoofd te bewegen krijg ik een beeld van de omgeving.

Ook mijn gezichtsscherpte is beperkt. Als je voor me staat zie ik wel je gezicht, maar ik zal het niet ontdekken als je een pukkeltje hebt. Ik heb dus moeite met details zien. Ik zie bijvoorbeeld wel de auto, maar niet wie erin zit.

Als ik ergens ben waar ik bekend ben kan ik mij goed en zelfstandig redden. Weten is namelijk ook zien.

Ook is het contrast erg belangrijk. Contrastrijke dingen zie ik eerder dan dingen met weinig contrast. Een glazen deur of een glas op tafel zie ik niet goed.

Ook heb ik moeite met diepte zien. Een afstapje wordt door mij regelmatig gemist.

In het donker neemt het zicht nog meer af, goede verlichting is dus erg belangrijk voor mij. Hoe minder licht, hoe minder ik kan zien.

Vandaar dat ik

- In het donker, in drukke situaties, bij het oversteken en in een onbekende omgeving soms mijn stok gebruik.

- Je waarschijnlijk niet altijd zal herkennen op straat of als je opeens voor me staat. Het zou me helpen als je zou zeggen wie je bent.

- Op bekend terrein toch zo nu en dan de fiets neem. Zolang ik dit nog aandurf vergroot het mijn mobiliteit.

Dit kost de nodige extra energie maar geeft ook een kick.